DP-25 Tahmin Doğruluğu Raporu

Bu eğitimde talep tahmin planlarımız sonucu oluşan tahmin doğruluk raporunun nasıl hazırlandığını göreceğiz.

Veri Girişi

Bu raporun çalışabilmesi için Arkhon’un ihtiyaç duyduğu veriler aşağıda listelenmiştir.

1. Product Costing (Ürün Maliyeti)

   1. Her bir ürün müşteri bazında fiyatlandırması

2. Sales Order (Satış Siparişleri)

   1. Ürün ve müşteri bazında gerçekleşen satış siparişleri

3. Forecast List (Tahmin Listesi)

   1. Ürünlere ait talep tahmin değerleri

Tahmin Doğruluk Raporu

Arkhon, tahmin doğruluğunun genel performansını ölçmek için iki tip rapor çıkartır.

1. Ay ve çeyrekler bazında toplam performans

2. Seçilen dönem bazında toplam performans

Bunlardan ilk setine örnekleri aşağıda görebilirsiniz.

Raporu çalıştırmak için “Arkhon Frcst Optima” ribbonunda “Forecast Accuracy” grubunda “Generate Report” tuşuna basıyoruz. Aynı gruptaki “Acc for YTD” onay kutusunu da işaretliyoruz. Arkhon bize iki rapor çıkartıyor. “Accuracy by Month” adındaki rapor, gerçekleşmelerin olduğu yılın başından bulunduğumuz periyoda kadar aylık tahmin doğruluğunu gösteriyor. Bunun bir örneğini aşağıda görebilirsiniz.

Bu rapor hazırlanırken, planlama periyodunun başlangıcı olarak seçilen tarih baz alınır. Aynı yılın başından, planlama periyoduna kadar geçen ayların performansı ölçülür. Yılın bütün aylarının performansı ise, ancak bir sonraki yılın ilk ayı planlamaya başlangıç seçilirse raporlanır.

Örneğin, yukarıdaki rapor hazırlanırken, Arkhon’a planlama profili olarak 2024’ün 1. ayı girilmiş. Arkhon, bu durumda 2023’ün 12 ayı için bize raporu hazırlıyor. Eğer, profile 2023’ün 11. Ayını girseydik, bize bu rapor 2023’ün ilk 10 ayı için hazırlanacaktı.

Aynı rapor diğer versiyonu ise çeyrekler bazında hazırlanıyor.

Şimdi bu raporu daha detaylı inceleyim. Aşağıda başlıkların açıklamasını görebilirsiniz.

1. Report_Type: Alabileceği değerler aşağıdadır;

   1. “TOTAL”: Bütün ürünlerin toplam performansını gösterir.

   2. “PROJECT”: Ürünlerin bağlı olduğu projeler bazında performansını gösterir.

   3. “PRODUCT”: Ürün bazında performansı gösterir.

2. Product_Code: Ürün kodunu gösterir.

3. Product_Description: Ürünün açıklamasını gösterir.

4. Product_SubGroup: Ürünün bağlı bulunduğu alt grubu gösterir.

5. Customer: Ürünün müşterisini gösterir.

6. Project: Ürünün bağlı olduğu projeyi gösterir.

7. SO_Price: Ürünün fiyatını gösterir. (Product Costing)

8. Data: Bundan sonra yer alan kısım raporun seçilen formatına göre toplam değerleri gösterecektir. Bu değerler aylık, çeyrek bazında veya kümülatif (YTD) olabilir.

Raproda gösterilen değerlerin açıklaması aşağıdaki gibidir;

• Actual_Qty: Ürünün ilgili dönemdeki toplam gerçekleşmiş satışlarını gösterir.

• Forecast_Qty: Ürünün ilgili dönemdeki toplam talep tahminini gösterir.

  • Eğer, “Forecast Accuracy” grubundaki “Include Safety” onay kutusu işaretlenmişse, güvenlik stoğu da talep tahminine eklenir. Bunun sebebi, Arkhon’un sapmaları önlemek için önerdiği güvenliğin, tahminin bir parçası olmasıdır. Rapor, bu değer eklenmeden de alınabilir; fakat, güvenlik stoğu gözetilerek bir tedarik veya üretim planı yapıldıysa, raporda dikkate alınması performansı daha iyi gösterecektir.

• Diff_Qty: Actual_Qty ve Forecast_Qty arasındaki farktır.

Buraya kadar yer alan değerler, sadece ürün bazında gösterilir.

• Actual_Rev: Satış gerçekleşmelerinin mali değeridir. Eğer, satış siparişlerinin içine farklı bir satış fiyatı girildiyse, Arkhon bunu baz alır. Yoksa, varsayılan değer olarak Product Costing’deki satış fiyatını alacaktır.

• Forecast_Rev: Talep tahmini ve eklendiyse güvenlik stoğu miktarının mali değeridir. Product Costing’de yer alan satış fiyatı baz alınarak hesaplanır.

• Diff_Rev: Actual_Rev ve Forecast_Rev değerlerinin farkıdır.

• Acc_Ratio: Formülü aşağıdaki gibidir

Acc_Ratio = Maks(0 , (1 – Abs((Actual_Rev – Forecast_Rev) / Forecast_Rev)

Bu formülde yer alan iki fonksiyonun açıklaması da şöyledir;

Maks() => İçine konulan değerler arasında büyük olanı alır. Buradaki amaç, sıfırdan küçük bir değerin hesaplanmamasıdır. Sıfır zaten en kötü performansı gösterecektir.

Abs() => İçine konulan değerin pozitif halini alır. Böylece tahmin değeri gerçekleşenden büyükse bundan pozitif bir performans çıkmaz. Tahmin, gerçekleşenden ne kadar farklıysa, hesap sonucu %100’den o kadar küçük olacaktır.

• Bias: Formülü aşağıdaki gibidir

Bias = Actual_Rev / Forecast_Rev

Buradaki hesap ancak Forecast_Rev değeri sıfırdan büyükse yapılır. Bias sayesinde gerçekleşmenin, tahminin ne kadar altında veya üstünde olduğu görülür.

Buraya kadar olan kısımdaki değerler ürün, proje ve toplam bazında hesaplanır.

Eğer raporumuzu standart formatta değilde, istediğimiz zaman aralığı için hazırlamak istersek, “Forecast Accuracy” grubundan “Acc for Horizon” onay kutusunu işaretleyip, hemen altında yer alan “Horizon” adlı seçim kutusundan, ne kadarlık bir dönem için bu raporu hazırlayacağımızı da belirtmeliyiz. Aşağıda buna göre hazırlanmış bir raporu görebilirsiniz.

Bu raporda planlama başlangıcı 2024’ün 1. Ayı olarak seçilmiş ve geçmiş 6 ay için performans ölçümü istenmiş. Arkhon da buna bağlı olarak 2023’ün 7. Ayından yılın sonuna kadar her bir ay için performansı hesaplamış. Son olarak da “Horizon” başlığı altında bu altı aylık dönemin toplam performansını raporlamış.

<< Önceki Bölüm Sonraki Bölüm>>